19-10-2022: Themamiddag ‘Testamenten’
Woensdagmiddag 19 okt was er na enkele jaren afwezigheid weer een themamiddag. Deze keer was het onderwerp ‘(Levens)Testamenten’.
Notaris Bart Jongenelen en kandidaat notaris Rachella Krijnen van Markvliet Notarissen gaven een uiteenzetting en toelichting op de best wel taaie en ingewikkelde materie van het (levens)testament. Vooral het levenstestament en de daarbij behorende wetgeving spelen een steeds belangrijkere rol in ons leven. Al met al een zeer interessante en leerzamemiddag.
Hieronder een samenvatting (op basis van de door de notaris behandelde schermafbeeldingen) van deze themamiddag.
Op www.notaris.nl vindt u ook veel informatie over dit en andere onderwerpen.
Het levenstestament
Verschil tussen levenstestament en testament:
- Levenstestament
- Werkt bij leven
- Gaat over: Volmacht/wensen
- Testament
- Werkt na overlijden
- Gaat over: Wie is erfgenaam en wie krijgt bepaalde zaken
Wat staat er in het levenstestament?
- Volmacht tot vertegenwoordiging bij:
- Verkoop woning
- Beschikken over bankrekening
- Schenkingen aan bepaalde personen
- besparing erfbelasting
- voordeel dat vermogen wordt ingeteerd in verband met Wlz
- met privéclausule
Wanneer moet het werken?
- Bij ziekte
- Bij (tijdelijke) afwezigheid
- Bij tijdelijk of blijvende onmogelijkheid om de wil te uiten (dementie)
Houd de regie in eigen hand
- Bij wilsonbekwaamheid of direct één van de partners:
de andere partner is dan ook bevoegd - Bij wilsonbekwaamheid van beide partners of langstlevende: kinderen (tezamen) bevoegd
- Geen kinderen? Benoem vertrouwenspersoon;
kan iedereen zijn, hoeft geen familie te zijn
Wat staat er nog meer in?
- Wensen op medisch gebied
- Behandelgebod
- Behandelverbod
- Euthanasie
- euthanasie en dementie
Afschrift aan arts of gevolmachtigde geven;
let op: overleg met arts
Herroeping levenstestament
- Herroeping kan vormvrij
- Echter bewijsprobleem
- Als in levenstestament is bepaald dat het bij notariële akte moet, zijn er geen bewijsproblemen
- Afschriften van akte innemen
Wet Langdurige zorg (Wlz) en de eigen bijdrage 2022
Bepaling hoogte eigen bijdrage bij de Wlz
- 4% van de (gezamenlijke) grondslag sparen en beleggen wordt meegenomen voor de bepaling van de eigen bijdrage
- Hoge eigen bijdrage max. € 2.506,00 per maand (2022), Minimum is ‘nihil’
- Lage eigen bijdrage max. € 913,20 per maand (2022), minimaal € 174,00. (eerste 4 maanden, daarna vaak hoge bijdrage)
Wat is box 3 vermogen – Boven het heffingsvrije vermogen*
- Spaartegoeden en beleggingen
- Vorderingen
- Onroerend goed niet zijnde eigen woning
* Het CAK volgt vanaf 2021 niet de verhoging van het heffingsvrije vermogen tot € 50.000 die de Belastingdienst hanteert. Het CAK indexeert jaarlijks de vrijstelling van 2020 (€ 30.846)
Eigen woning in de zin van Inkomsten Belasting*
- Wordt niet meegenomen bij de bepaling van de eigen bijdrage (valt in Box 1)
- Zolang een partner in woning woont blijft woning Box 1
- Wanneer ook de partner vertrekt valt de woning in Box 3, tenzij deze te koop staat (overgangstermijn)
- Datum adreswijziging bij gemeente is van belang
* Het betreft de WOZ-waarde zoals die bekend is bij de Belastingdienst
Wanneer wordt woning meegenomen bij de bepaling van eigen bijdrage? Voorbeeld
- Stel: opname in 2022, woning wordt te koop gezet
- Woning lopende jaar + 2 jaar in Box 1 (2022, 2023 en 2024) (tenzij woning eerder wordt verkocht)
- Vanaf 1 januari 2025: Box 3 vermogen
- Wlz ‘kijkt 2 jaar terug’
- Waarde woning telt mee voor eigen bijdrage vanaf 2025
Mogelijkheden om eigen bijdrage te verminderen
- Op papier schenken
- Met daadwerkelijke jaarlijkse betaling van 6 % rente: dan ook aftrek voor erfbelasting
- Zonder (daadwerkelijke) rentebetaling: geen aftrek voor erfbelasting
- Let op: box 3 vermogen bij kind(eren?). Huursubsidie?
- Clausule in testament aanpassen
- Groene beleggingen
- Koop dure auto, boot, kunst of sieraden
- Aflossen eigenwoningschuld
- Oprichten besloten vennootschap
Erf- en schenkbelasting 2022
Belastingafdracht – percentages
Bedrag Groep 1 Groep 2
(partner en kinderen) (overigen
< € 130.425 10% (18%)* 30%
> € 130.425 20% (36%)* 40%
* Tussen haakjes: percentages voor kleinkinderen
Vrijstellingen erfbelasting 2022
- Partner € 680.645
- Kind met ziekte of handicap € 666
- (Pleeg-)kind € 559
- Kleinkind € 559
- Ouders € 053
- Overig (zoals een broer of zus) € 274
Vrijstellingen schenkbelasting 2022
- Alle kinderen jaarlijks kleine schenking € 5.677
- Overigen: € 2.274
- Kind tussen 18 en 40 jaar: eenmalig € 27.231 of
€ 56.724 (alleen voor studie)
Jaarlijks vrijgestelde bedrag schenken
- In contanten
- Middels overboeking via bank
- Let op: uitsluiten koude kant
- Omschrijving:
“schenking met privéclausule artikel 1:94 lid 4 BW” - Jaarlijks vrijgestelde bedrag kwijtschelden op lening aan kind
Schenking € 106.671, mag aan iedereen
- Vanaf 1-1-2017
- € 27.231 vrij besteedbaar
- Eigen woning
- Aflossing eigenwoningschuld
- Verbetering of onderhoud eigen woning
- Ingewikkelde overgangsregeling
- Ouders – kind
- Ook van derden € 106.671 (oom Piet, buurman, opa/oma, kleinkind)
- Leeftijd 18 – 40 jaar (ontvanger)
- Mag leeftijd partner lenen
- Schenken op sterfbed € 106.671
Schenken
- Met de warme hand is prettiger dan met de koude hand
MAAR
- Kleed je niet uit voordat je naar bed gaat!
Huis op naam kinderen, is dat handig?
- Zelden voordelig
- Alleen als er heel veel spaargeld is!
Overlijden
Overlijden algemeen
- Wie erft?
- Is er een testament?
- Wat is dat?
- Hoe kom ik daar achter?
- Centraal TestamentenRegister (CTR)
- Iedereen kan na het overlijden gegevens van het testament van de overledene opvragen
- Zelf kun je tijdens je leven gegevens van je eigen testament opvragen bij het CTR
- Alleen een belanghebbende heeft recht op inzage van (een deel van) de tekst van het testament
Overlijden zonder kinderen zonder testament
Wie erft op grond van de wet?
- Echtgeno(o)t(e) of geregistreerd partner
- Is die er niet, naaste bloed erft:
- ouders (ieder tenminste ¼)
- broers en zusters (of afstammelingen daarvan)
- grootouders (of afstammelingen daarvan)
- overgrootouders (of afstammelingen daarvan)
- Na 6e graad: overheid
Wanneer kunnen kinderen hun deel opeisen?
- Staat in de wet:
- bij overlijden (let op bij hertrouwen!)
- faillissement
- schuldsanering
- Opnemen in testament:
- bij hertrouwen zonder huwelijkse voorwaarden
- in de bijstand
- bij opname verzorgingshuis
Laat uw testament regelmatig nakijken
Testament moet voldoen aan uw huidige situatie
Denk ook aan fiscale voordelen
Per 01-09-2016 nieuwe wetgeving
Hoe aanvaarden nalatenschap?
- Zuiver aanvaarden
- Aanvaarden onder voorrecht boedelbeschrijving (beneficiair aanvaarden)
- Verwerpen
- Alleen de gedragingen die leiden tot een benadeling van schuldeisers (door goederen uit de nalatenschap te verkopen, te bezwaren of anderszins aan het verhaal van schuldeisers te onttrekken) hebben zuivere aanvaarding tot gevolg
- Handelingen die verder gaan dan goed beheer
Handelingen in het belang van de nalatenschap:
- Verweer voeren in de procedures
- Goederen die beperkt houdbaar zijn verkopen
- Ontruimen kamer in verzorgingshuis (zet wel alle spullen ergens neer; ter beschikking van de schuldeiser)
- Meenemen sieraden, maar ter beschikking houden van de nalatenschap (veiligstellen)
- Meenemen fotoalbum valt er niet onder: heeft alleen emotionele waarde
Uitgangspunten “Onverwachte schulden”
- Bescherming tegen onverwachte schulden
- Eigenaar kan verzoek indienen bij kantonrechter om vrijstelling van verplichting om onverwachte schulden met privévermogen
te voldoen - Verzoek moet bij kantonrechter ingediend worden binnen drie maanden na ontdekking van de onverwachte schulden
- De rechter is streng!
U wordt geacht bekend te zijn met schulden
- Een schuld die de erfgenaam kende of behoorde te kennen
- Wat blijkt uit administratie erflater:
- hypotheekschuld
- debetsaldo bankrekening
- onbetaalde facturen
Onverwachte schulden
- Schuld op grond van onrechtmatige daad
- erflater heeft iemand anders schade berokkend